Türkiye, İsrail-İran geriliminde nasıl bir politika izliyor?

İsrail’in İran’a saldırmasıyla başlayan bölgesel gerilimi en yakından takip eden başkentlerden biri Ankara oldu.

İsrail’in Gazze operasyonlarının yanı sıra Suriye ve Lübnan’a karşı saldırılarına da sert tepki veren ülkelerin başında gelen Türkiye, son yaşanan gerilimden de Netanyahu yönetimini sorumlu tuttu.

Türkiye’nin açıklamalarında ABD’ye yönelik eleştirel bir mesajın yer almaması, tam tersine ABD Başkanı Donald Trump’ın başlattığı nükleer müzakerelerin barışa giden yolda “tek yöntem” olarak değerlendirilmesi dikkat çekti.

İsrail’in 12 Haziran gece saatlerinde başlattığı saldırılara ilişkin ilk açıklama, 13 Haziran sabah saatlerinde Dışişleri Bakanlığı tarafından yapıldı.

Dışişleri açıklamasında İsrail’in İran’a hava saldırısı en güçlü şekilde kınandı ve Netanyahu yönetimi Orta Doğu bölgesinde “stratejik istikrarsızlaştırma” politikası uygulamakla suçlandı.

Dışişleri’nden birkaç saat sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da gelişmelerle ilgili yazılı bir açıklamayı sosyal medya aracılığıyla duyurdu.

Erdoğan, son saldırıyla İsrail’in bölgedeki durumu daha da tehlikeli bir aşamaya çektiğini kaydetti ve Netanyahu yönetiminin mutlaka engellenmesi gerektiğini kaydetti.

Siyasi açıklamalarının yapıldığı anlarda Ankara’da üst düzey bir güvenlik toplantısının yapıldığı duyuruldu. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Savunma Bakanı Yaşar Güler, MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Genel Kurmay Başkanı OrgeneralMetin Gürak’ın katıldığı toplantıda, bölgede yaşanan tırmanmanın ve bölgeye yansımalarının ele alındığı duyuruldu.

Dışişleri Bakanı Fidan, toplantı sonunda yaptığı açıklamada, Türkiye’yi ilgilendiren olası senaryolara göre gerekli önlemlerin alındığını kaydetti.

İsrail’e sert eleştiri, İran’a temkinli destek

Ankara’dan yapılan açıklamaların en temel mesajı, yaşanan gerilimden tamamen İsrail’in sorumlu tutulması oldu.

Erdoğan, “katliam şebekesi” olarak tanımladığı Netanyahu’nun yönetimindeki “İsrail haydutluğuna” son verilmesi gerektiğini ifade ederken, uluslararası topluma bu yönde adım atma çağrısında bulundu.

Dışişleri Bakanı Fidan da açıklamasında, “Gazze’de insanlık dramına yol açan, Lübnan’ı istikrarsızlığa sürükleyen, Suriye’yi işgale yönelen ve bugün de İran’ı hedef alan İsrail’in, bölgeyi istikrarsızlaştırmaya yönelik stratejisinden bir an evvel vazgeçmesi gerekmektedir,” ifadeleriyle aynı noktanın altını çizdi.

Ankara’nın açıklamalarında Tahran yönetimine “taziye” dışında siyasi destek anlamına gelebilecek bir ifadenin kullanılmaması dikkat çekti.

Türkiye, 2024’te İsrail ile İran arasında yaşanan gerilim sırasında İsrail’in hava saldırılarına maruz kalan İran’ın “misilleme” hakkı olduğunu dile getirmiş ve Tahran’a bu yöndeki hakkını kullanma konusunda destek vermişti.

Trump’ın başlattığı sürece destek

Ankara’nın açıklamalarında, ABD’nin bu süreçteki rolüne ilişkin olumsuz bir atıfta bulunulmaması da dikkat çeken bir unsur oldu.

ABD Başkanı Trump, İsrail’in saldırılarının hemen ardından yaptığı açıklamada, İran’ın anlaşmaya varmaması durumunda askeri yöntemlerin daha da güçlü şekilde kullanılacağı mesajı verdi. Trump’ın açıklaması İsrail’in hava saldırılarının bundan sonraki süreçte devamı açısından Washington’un açık bir desteği olarak değerlendirildi.

Dışişleri Bakanı Fidan ise dünkü açıklamasında nükleer görüşmelerle ilgili “ABD Başkanı Sayın Trump’ın nükleer müzakerelere ilişkin başlattığı sürecin ilerletilmesi, nükleer anlaşmazlığın yol açtığı ihtilafın çözülmesi için tek yöntemdir,” ifadelerini kullandı.

Ankara’nın Trump yönetimi ile bu süreçte karşı karşıya gelmek istemediği yapılan değerlendirmeler arasında. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı Trump ile önce 24-25 Haziran günlerinde Hollanda’da yapılacak NATO Zirvesi marjında daha sonra da davet gelmesi durumunda Beyaz Saray’da bir araya gelmek istediği biliniyor.

Erdoğan’ın bu kritik görüşmeler öncesinde Ankara-Washington arasında olumsuz bir hava yaratmamak istediği yapılan değerlendirmeler arasında.

Ankara ‘zamanlamaya’ dikkat çekiyor

Ankara, İsrail’in İran’a hava saldırısının zamanlamasına da dikkat çekiyor.

Umman arabuluculuğunda ABD ve İran arasında devam eden müzakerelerin 6. turundan hemen önce yapılan saldırının diplomatik çabaları akamete uğratmak amacına dikkat çeken Ankara, aynı zamanda bu tırmanmanın dikkatlerin Gazze’de yaşanan süreçten uzaklaştırmak niyetine de işaret ediyor.

Dışişleri Bakanı Fidan, “Bölgemizde giderek artan gerginliğin, dikkatleri Gazze’de yaşanan soykırımdan başka yöne çekmesine izin vermemeliyiz,” ifadeleriyle bu noktaya dikkat çekti.

İsrail’in İran saldırısının gelecek hafta Filistin-İsrail sorununa “iki devletli çözüm” konferansından hemen önce ve özellikle Avrupa’da Gazze’de yaşanan insani drama karşı İsrail’e baskıların arttığı bir dönemde yaşanması da Ankara’nın zamanlama açısından vurguladığı unsurlar arasında.

Buna paralel olarak Ankara, mevcut çatışmanın bölgenin geri kalanına da yansıyacak şekilde genişleyebileceği uyarısında bulunuyor. İsrail’in bölgede geniş çaplı bir istikrarsızlaştırma politikasıyla kendisini güvende tutma arayışında olduğunu kaydeden Ankara, Netanyahu yönetimine baskının artırılması çağrısını yapmaya devam ediyor.

Bölge ülkeleriyle temas

İsrail’in hava saldırılarının başlamasının ardından yaşanan süreçte Ankara, bölge ülkeleri ile görüş alışverişi trafiğini artırdı.

Bu sürede Dışişleri Bakanı Fidan’ın 13 Haziran’da Irak ve Ürdün dışişleri bakanları, 14 Haziran’da da Azerbaycan ve Mısırlı muhataplarıyla telefonda görüştüğü kaydedildi. Fidan, dünkü açıklamasında ABD ve İran’la da yakın temas içinde olduklarını belirtti ancak bu görüşmelerin kendisi tarafından mı yoksa diplomat seviyesinde mi olduğunu ayrıntılandırmadı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ise son gelişmelere ilişkin kamuoyuna duyurulan bir görüşmesi olmadı.

Haber Kaynak : SONDAKIKA.COM

“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”